Pusta mapa. Alena Mornštajnová

 

TYTUŁ: Pusta mapa

AUTOR: Alena Mornštajnová

WYDAWNICTWO: Amaltea

GATUNEK: literatura współczesna

STRON: 396

DATA PREMIERY: 28 sierpnia 2020

Zdjęcie autorskie Iza w labiryncie książek

Po tę książkę sięgnęłam, ponieważ zachwyciła mnie inna powieść tej autorki pt. Hana, która uplasowała się w moim TOP NAJ 2020 roku. Moją opinię można znaleźć na tym blogu wpisując w lupkę tytuł lub imię i nazwisko autorki.

Byłam zachwycona Haną i zastanawiałam się czy Pusta mapa jej dorówna. A ponieważ Pustą mapę zachwala bardzo mi bliska czytelniczo kobieta, to nie wahałam się ani chwili.

Fabułę można streścić jednym zdaniem: saga rodzinna z Anną, Alžbětą, Anežką w rolach głównych z historią Czechosłowacji w tle. Babka, matka i córka. 3 kobiety, których losy zostały wplecione w niełatwą historie swojego kraju w XX wieku. Annę poznajemy w 1914 roku, kiedy wbrew woli rodziców ucieka z ukochanym. Alžběta będzie zmuszona uchodzić przed niemiecką armią w czasie drugiej wojny światowej, a Anežce przyjdzie żyć w komunistycznej ojczyźnie i zmagać się ze służbami bezpieczeństwa. 

W tej powieści nic nie jest łatwe i lekkie. Są silne kobiety i mężczyźni, którzy nie są w ich życiu żadną stałą. Rodzą się dzieci i nie wszystkie mają szczęśliwe dzieciństwo. Są rodzice, krewni i sąsiedzi, którzy muszą się zmagać się nie tylko z osobistymi problemami, ale też z trudnościami natury narodowościowej czy politycznej. Są dobrzy ludzie, którzy w obliczu wojny czy innego zagrożenia podejmują nie zawsze zrozumiałe przez innych decyzje. Są i źli, którzy pozostają złymi. 

Kobiety, bo według mnie to one są głównymi bohaterkami tej sagi, muszą zmagać się z przeciwnościami losu i wykazywać się bohaterstwem, o którym rzadko się mówi. Jak utrzymać siebie i dziecko, kiedy mąż zginął? Jak żyć, kiedy znany nam świat wali się w gruzy, a żydowscy sąsiedzi w czasie drugiej wojny światowej znikają w tajemniczych okolicznościach? Jak poradzić sobie ma matka Czeszka z decyzją synów, którzy mieszkając na pograniczu czesko-niemieckim na ochotnika zgłaszają się do Wermachtu?

Dla mnie drugą bohaterką, oprócz kobiet, jest Czechosłowacja. Bardzo ciekawie Mornštajnová ukazała przemiany w tym kraju na przestrzeni lat. Klamra czasowa obejmuje lata od 1914 roku aż do rozpadu Czechosłowacji w latach 90 XX wieku. Wspaniała lekcja historii, którą czytelnik przeżywa wraz z bohaterami książki. Ja jestem zachwycona tym wątkiem.

Autorka pięknie umie pisać o emocjach. Trudne czasy, niełatwe wybory, życie z konsekwencjami tychże wyborów i zmieniająca się rzeczywistość polityczno-gospodarcza kraju. Wiele razy robiłam przerwę w czytaniu, aby przemyśleć różne problemy bohaterów. Zdarzyło się też nie raz uronić łzę. Tę sagę czyta się ze ściśniętym gardłem. Sytuacje i trudności, z którymi zmagali się bohaterzy skłaniały czasami do podjęcia takich wyborów, które były niewyobrażalne i niejednoznaczne. Przynajmniej dla mnie.

Wydawnictwo powinno albo dodawać chusteczki do tej książki, albo uprzedzać, że trzeba je zakupić zanim zacznie się czytać. 

O Hanie pisałam m.in. tak:

Co mnie w tej książce ujęło? Sporo.

Wrażliwość autorki przy opisywaniu pewnych wydarzeń.

Pokazanie pełnego wachlarza emocji w przejmujący sposób.

Plastyczny język nie zahaczający o kicz i blichtr.

Porządne przygotowanie do tematu. 

Tajemnice rodzinne, które autorka odkrywa niespiesznie i nie wprost.

Umiejętne przedstawianie faktów w sposób pobudzający ciekawość czytelnika.

I to samo mogę napisać i o tej powieści.

Hana została Czeską Książką 2018 roku, a Pusta mapa została nominowana do tej samej nagrody w 2014 roku. Wcale się nie dziwię. Obie bardzo polecam i zostaję fanką autorki. I każdą następną biorę w ciemno. Tak jak poprzednia, tak i Pusta mapa wpada do mojego TOP NAJ 2021.

Polecam.