Dzieci żółtej gwiazdy. Mario Escobar

TYTUŁ: Dzieci żółtej gwiazdy

AUTOR:  Mario Escobar

WYDAWNICTWO: Wydawnictwo Kobiece 

GATUNEK: literatura piękna

STRON: 408

DATA PREMIERY: 20 maja 2020

Zdjęcie autorskie Iza w labiryncie książek

Dzieci żółtej gwiazdy to kolejna książka, po Kołysance z Auschwitz, hiszpańskiego autora, która poruszyła we mnie pewne struny i skłoniła do zastanowienia. I choć postacie chłopców są fikcyjne, to sama historia okupacji we Francji jest już na faktach.

Bracia Jakob i Moïse Stein zostają oddani pod opiekę ciotki, a rodzice wyruszają szukać bezpiecznego schronienia dla rodziny. Ale nastaje lipiec 1942 i dochodzi do obławy na Francuzów żydowskiego pochodzenia. Bracia zostają załapani i zamknięci wraz z tysiącami obywateli w tzw. Welodromie zimowym. Chłopcy wiedzą, a może bardziej czują, że aby przeżyć muszą uciekać. I tak właśnie robią. Uciekają. I właśnie o tym jest ta lektura: o uciecze dzieci przez okupowaną Francję. To taka książka drogi, gdzie nie najważniejszy jest cel, lecz sama podróż. 

Choć historia MOŻE wydać się banalna, to taka, w moim odczuciu, nie jest. Autor porusza w niej kilka ważnych spraw i poddaje do rozważań wiele kwestii.

Wojna widziana oczami dzieci. To zupełnie inne spojrzenie na otaczającą rzeczywistość. Chłopcy bardziej czują niż wiedzą. I nie widzą pewnych zagrożeń. Czasami brak doświadczenia życiowego staje się dla nich zagrożeniem. 

Bardzo ważnym wydarzeniem, o którym wspomina Escobar jest Obława Vel d’Hiv. Nazwa pochodzi od toru kolarskiego, w którym przetrzymywano przed wywózką Francuzów żydowskiego pochodzenia. Ten fragment historii jest tym bardziej bolesny, bo obławy nie dokonali naziści, lecz francuska policja. Chłopcom udaje się uciec. Ale większość z zatrzymanych Żydów nie miała aż tyle szczęścia...

Bracia trafiają do Le Chambon-sur-Ligion, niewielkiej miejscowości we Francji położonej w oddalonych od zawieruchy wojennej Alpach. Miejsce to stało się sławne po wojnie dzięki temu, że mieszkańcy uratowali życie wielu Żydom ukrywając ich po domach i innych zabudowaniach gospodarskich. Chociaż słowo „wielu" to za mało powiedziane. Historycy szacują, że uratowanych osób mogło być od 3 do 5 tysięcy.

Autor, jak powiedział w jednym z wywiadów, chciał oddać hołd tej bohaterskiej społeczności, która z narażeniem życia niosła pomoc uciekinierom. I to był bardzo dobry pomysł, bo nie miałam pojęcia o tej miejscowości i wydarzeniach, jakie się tam odgrywały. Na końcu książki znajdują się zdjęcia z wizyty Escobara w Le Chambon-sur-Ligion oraz fotografie opisywanych postaci historycznych jak np. pastora Andre Trocme i jego żona Magdy. 

Myślę, że ważną informacją jest to, że w 1990 roku cała miasto zostało uhonorowane za swoje czyny w czasie wojny medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, medalem przyznawanym przez rząd Izraela wszystkim tym, którzy nieśli pomoc Żydom w czasie drugiej wojny światowej.

Dzieci przemierzają okupowaną Francję i spotykają wiele osób. I odnoszę wrażenie, że ten hiszpański pisarz chciał pokazać cały wachlarz ludzkich zachowań. Byli tacy, którzy chętnie by wydali chłopców w ręce Niemców, ale znaczna większość pomagała im z narażeniem własnego życia. Wojna jako sytuacja ekstremalna wyzwala w ludziach różne emocje, więc nie mnie oceniać. Sama się zastanawiałam co ja bym zrobiła... 

Autorowi udało się połączyć te kilka wątków i faktów w ciekawą powieść. 

Problem żydowskich i bezdomnych sierot czy też chwilowych sierot, którymi nie ma się kto zająć.

Obława Vel d’Hiv, która jest ciemną kartą historii Francji. 

Różne postawy i zachowania ludności cywilnej w trakcie wojny.

Zachowanie od zapomnienia bohaterskich czynów mieszkańców Le Chambon-sur-Ligion.

I do tego dobrze odmalowane tło historyczne.

Czego chcieć więcej?

Polecam.

PS. I na koniec słowa autora, które bardzo dobrze podsumowują całą książkę:

Dzieci żółtej gwiazdy to opowieść o tym, że zwykli ludzie mają moc, by zmieniać rzeczywistość.

W pewien sposób ci dwaj bracia są hołdem złożonym wszystkim tym, którym udało się uciec od bomb i z okrutnych szponów nazistów, ale nie tylko-również tym, którym się nie udało, którzy stracili niewinne życie z powodu nienasyconej nienawiści tamtych nieludzkich 

fanatyków.