Drugie pokolenie. Czego nie powiedziałem mojemu ojcu. Michel Kichka

 

                                TYTUŁ: Drugie pokolenie. Czego nie powiedziałem mojemu ojcu

AUTOR: Michel Kichka

WYDAWNICTWO: Muzeum Sztuki Współczesnej Mocak

GATUNEK: powieść graficzna/biografia

STRON: 109

DATA PREMIERY: rok 2015

Zdjęcie autorskie Iza w labiryncie książek

Ten rok zaczął się nadzwyczaj dobrze. Najpierw powieść graficzna o Pileckim, potem kolejna książka  Aleny Mornštajnovej z szansą na miejsce w TOP NAJ 2021, a teraz znowu komiks z tą samą szansą, co książka Czeszki. Aż strach pomyśleć, że ta dobra passa może się kiedyś skończyć...

Michel Kichka to wybitny izraelski karykaturzysta i wykładowca akademicki pochodzący z Belgii. Jest synem ocalałego z Holocaustu Henriego Kichki, który w czasie wojny stracił całą rodzinę i przeszedł przez 10 (!!!) obozów koncentracyjnych. Po wojnie powrócił do Belgii i tam założył rodzinę. Jednak wspomnienia dotyczące przeżyć obozowych nie pozwalały mu spokojnie żyć. I to właśnie jego syn, Michel, postanowił stworzyć tą powieść graficzną, żeby pokazać jak wyglądało życie z Ocaleńcem.

W tej książce zwróciłam uwagę na dwie warstwy: na część graficzną i część psychologiczną. Obie, jak dla mnie, równie ważne i wspaniale się uzupełniające.

Komiks jest w tonacji czarno białej i na pierwszy rzut oka może wydawać się smutny i nudny. Ale, zapewniam, że tak nie jest. Jak mówi stare powiedzenie: diabeł tkwi w szczegółach. Polecam przyjrzeć się dokładnie rysunkom. Autor świetnie oddaje nastrój chwili i odczucia bohaterów. Bawi się grubością kreski czy perspektywą. Ilość i wielkość rysunków na stronie też ma znaczenie. I to wszystko przypomina mi o innym komiksie, który jest bardzo podobny i wizualnie, i tematycznie. Chodzi mi o powieść graficzną Maus Arta Spiegelmana. Sam Kichka wspomina o tej książce w swojej powieści. 

Część psychologiczna jest bardzo emocjonująca. Michel pokazuje jak wyglądało życie z Ocaleńcem. Nie boi się słów uważanych za obraźliwe, a niektóre myśli są jak strzała prosto w serce. Próbuje zrozumieć ojca, ale ukazuje też swoje i otoczenia reakcje na zachowania rodzica. Michel miał trójkę rodzeństwa i każde z dzieci na swój sposób radziło sobie z ojcem i jego koszmarami.

Dla taty każdy z nas był "zwycięstwem nas szwabami".

Mama lubiła rodzić dzieci dla taty, ale nie lubiła się nimi zajmować. Wszyscy mieszkaliśmy w internacie, oddaleni od siebie.

Przeszłość kroczyła za nim jak cień. Wracał do domu wyczerpany i przygnębiony.

Jestem z ciebie dumny, Michel. Odegrałeś się za mnie na Hitlerze.

Kurwa, ciężko jest być Żydem!!!

Tę powieść czytałam się ze ściśniętym gardłem. Bo z jednej strony ogarniało mnie niesamowite współczucie dla ojca Michela, a z drugiej strony rozumiałam uczucia dzieci i rodziny. Każdy z członków tej rodziny zmagał się ze swoimi traumami i upiorami z przeszłości.

I teraz dopiero teraz dotarło do mnie zdanie, które kiedyś przeczytałam, że tak naprawdę to Auschwitz nigdy się nie opuszcza. Tkwi w ocalonych jak drzazga i nie daje o sobie zapomnieć.

Ta powieść graficzna to bardzo ważny głos drugiego pokolenia. Wyłania się z niej pogląd, że wojna nie skończyła się w 1945 roku. Ona krąży w krwiobiegu współcześnie żyjących. Trauma przenoszona jest z pokolenia na pokolenie. Jest zapisana w genach. I choć drugie pokolenie nigdy wojny nie przeżyło, to przyszło im żyć w cieniu wojny właśnie. Bardzo smutne.

Tematykę drugiego pokolenia porusza w swoich książkach Mikołaj Grynberg. Polecam uwadze. 

A jeśli chodzi o powieści graficzne to, jeśli jest ktoś zainteresowany, to polecam Maus Arta Spiegelmana i Raport W. Opowieść Rotmistrza Pileckiego. Gaetana Nocqa.

PS. Zanim sięgniesz po tę książkę, to polecam najpierw przeczytać wspomnienia ojca, Henriego. To ta druga książka widoczna na zdjęciu wyżej: Byłem więźniem dziesięciu obozów. 1940-1945. Henri Kichka. Mam wrażenie, że wtedy lepiej zrozumie się tę opisywaną dziś.

Polecam. 

Oba zdjęcia to zdjęcia opisywanej książki.