Mrok i mgła. Stefan Türschmid

TYTUŁ: Mrok i mgła

AUTOR: Stefan Türschmid

WYDAWNICTWO: Rebis 

GATUNEK: literatura współczesna

STRON: 448
DATA PREMIERY: 5 maja 2015

Zdjęcie autorskie Iza w labiryncie książek

Dziś przypada 80 rocznica wkroczenia Armii Czerwonej do Polski. I tak sobie pomyślałam, że to może być dobry powód, aby napisać o tej książce. W tej powieści przeniesiemy się w lata 30. do ZSRR i spojrzymy na ten kraj okiem dorastającej dziewczyny i przyjrzymy się Stalinowi, jego decyzyjnym wzlotom i upadkom.

Sonia Buriagina to nastolatka, którą poznajemy w listopadzie 1934 roku. Mieszka w Leningradzie i właśnie obchodzi swoje 17 urodziny. Jest wychowywana na komunistycznej propagandzie, ślepo wierzy w towarzysza Stalina i kocha swój kraj. To wszystko się jednak zmienia, kiedy w 1934 roku Stalin zostaje sekretarzem partii i zaczyna się okres „wielkiej czystki" w szeregach partii i wojska. Ginie jej narzeczony, rodzice zostają aresztowani, znikają bez wieści przyjaciele i znajomi. Wystarczy tylko podejrzenie, a już można zostać aresztowanym. Sonia przygląda się temu z niedowierzaniem. I tutaj muszę zwrócić uwagę na to w jaki sposób autor pokazał przemianę naszej bohaterki. Od zachwyconej Wodzem młodej dziewczyny do wielkiego zdumienia dojrzałej kobiety. Przez pryzmat wydarzeń i emocji jakie przeżywa Sonia obserwujemy zmiany jakie zachodzą w niej samej, jak i w całym kraju. Jak strach pada na społeczeństwo, jak nagle nie wiadomo kto swój, a kto wróg.

I to jest jeden wątek, wątek Soni i jej dorastania oraz przemian.

Drugi to Stalin i jego władza. Spotykamy się z nim kiedy ponownie zostaje sekretarzem generalnym partii. I od 1934 roku przyglądamy się jego decyzjom, działaniom i sposobie prowadzenia polityki. Od tajemniczego morderstwa Sergieja Kirowa, poprzez czystki wśród członków partii i wojska, a na zwykłym obywatelu kończąc. Od tego momentu niemożliwe jest istnienie opozycji. I nawet krytyka jest źle widziana.

Te dwa wątki, obyczajowy i historyczny, pięknie się przeplatają. Kiedy czytamy o decyzjach Stalina, a w następnym rozdziale widzimy skutki tych decyzji, które zmieniają życie przeciętnego obywatela, to nasuwa się mnóstwo pytań. O władzę, systemy polityczne, zakres wolności jednostki, politykę i społeczeństwo.

Chylę głowę przed autorem i jego przygotowaniem do tematu. Tło historyczne jest imponujące, a i sama przemiana Soni wypada bardzo dobrze. Mam świadomość, że nie wszystkim czytelnikom będzie się ta powieść podobać. Nie każdy lubi historię i politykę wplecioną w fabułę książki. Ja akurat uwielbiam takie książki, które zawierają „przemyconą lekcję historii".  Można poznać wiele faktów albo tylko sobie je przypomnieć. 

Podsumowując: bardzo interesująca opowieść o młodej Rosjance, która przechodzi ideologiczną przemianę na tle świetnie odmalowanego tła historycznego. Dla wszystkich czytelników, którzy lubią, kiedy fikcja przeplata się z historią.

Polecam.

PS I gdyby nie to, że książkę dostałam w prezencie, to pewnie bym po nią nie sięgnęła. Okładka jest ciekawa, ale może sugerować zupełnie coś innego niż zawiera książka. Mnie się wydawało, patrząc na okładkę, że to jakiś rosyjski romans. A tu taka niespodzianka.